
Biskup Jan Zaręba

Biskup Krzysztof Jakub Wętkowski

Biskup Wiesław Alojzy Mering

Biskup Bronisław Jan Maria Dembowski

Arcybiskup Henryk Józef Muszyński

Biskup Jan Zaręba

Biskup Antoni Pawłowski

Biskup Karol Mieczysław Radoński

Biskup Władysław Paweł Krynicki

Biskup Stanisław Kazimierz Zdzitowiecki

Biskup Aleksander Kazimierz Bereśniewicz

Biskup Michał Jan Marszewski
Urodził się 25 grudnia 1910 r. we wsi Sadykierz (pow. pułtuski), w rodzinie Adama i Wiktorii z d. Dawidzkiej. Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości w Bydgoszczy w 1929 r. wstąpił do seminarium duchownego w Gnieźnie, a po ukończeniu tam studiów filozoficzno-teologicznych przyjął święcenia kapłańskie 17 czerwca 1934 r. z rąk kard. Augusta Hlonda. Po święceniach pracował przez cztery lata jako wikariusz i prefekt w Pleszewie. W 1938 r. został wysłany na studia do Rzymu na Papieski Uniwersytet Gregoriański; przerwał je wybuch II wojny światowej. Okupację spędził na pograniczu trzech diecezji: gnieźnieńskiej, poznańskiej i włocławskiej. Przez całą wojnę sprawował tajne duszpasterstwo, najpierw jako kapłan w parafiach podpleszewskich, a następnie jako cywilny pracownik u Niemców w okolicach Władysławowa koło Turku.
W 1945 r. skierowano go na Ziemie Odzyskane, do Gorzowa, z zadaniem organizowania duszpasterstwa. Pełnił tam szereg funkcji – był kanclerzem kurii, proboszczem katedry, wydawcą pisma kościelnego „Tygodnik Katolicki”. W 1948 r. wrócił do macierzystej diecezji gnieźnieńskiej, gdzie sprawował wiele odpowiedzialnych funkcji – dyrektora Archidiecezjalnego Związku „Caritas” i równocześnie sekretarza generalnego Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Męskiej i Żeńskiej, sędziego prosynodalnego, referenta kurii i od 1956 r. oficjała Trybunału Metropolitarnego oraz przewodniczącego Wydziału ds. Zakonnych przy Kurii Metropolitalnej w Gnieźnie. Był także wizytatorem domów zakonnych, egzaminatorem prosynodalnym i synodalnym oraz wykładowcą katolickiej nauki społecznej w seminarium gnieźnieńskim.
W 1963 r. Ojciec Święty mianował ks. Jana Zarębę biskupem pomocniczym we Włocławku. Święcenia biskupie przyjął w katedrze włocławskiej 8 września z rąk prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego. Jako biskup pomocniczy podjął liczne obowiązki w kurii diecezjalnej we Włocławku. Był wikariuszem generalnym, członkiem kapituły katedralnej, przewodniczącym licznych komisji kurialnych, a także członkiem komisji przy Konferencji Episkopatu Polski – Misyjnej, ds. Miłosierdzia Chrześcijańskiego, ds. Duchowieństwa i Reformy Prawa Kanonicznego (przewodniczący). W 1965 r. uczestniczył w czwartej sesji Soboru Watykańskiego II.
Po śmierci bp. Antoniego Pawłowskiego (17 IX 1968) został wybrany na wikariusza kapitulnego. W dniu 16 X 1968 r. Stolica Apostolska mianowała go administratorem diecezji włocławskiej, a – na skutek zatargów z ówczesnymi świeckimi władzami komunistycznymi – dopiero rok później (20 X 1969) otrzymał nominację na ordynariusza diecezji. Ingres i kanoniczne objęcie diecezji nastąpiło 1 lutego 1970 r.
Będąc biskupem włocławskim, dał się poznać jako budowniczy wielu świątyń w trudnych czasach reżimu komunistycznego. We Włocławku dzięki jego trosce uzyskano zezwolenie na budowę siedmiu kościołów: św. Józefa, św. Maksymiliana, Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Apostoła, Najświętszego Zbawiciela, Ducha Świętego, Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, czyli wszystkich kościołów wybudowanych we Włocławku po II wojnie światowej. Podobnie było w całej diecezji. Do tego należy doliczyć budowy salek katechetycznych i plebanii. Biskup J. Zaręba nie tylko zabiegał o ich powstanie, ale także troszczył się o uzyskanie funduszy na ich budowę. Często osobiście sprawdzał postępy prac i zawoził budowniczemu znaczną ofiarę na budowę.
W celu pogłębienia wykształcenia duchowieństwa założył we Włocławku w 1975 r. Studium Teologii, przemianowane w 1983 r. na Instytut Teologiczno-Pastoralny. Dla spopularyzowania i pogłębiania wiedzy religijnej powołał do życia Instytut Wyższej Kultury Religijnej dla osób świeckich. W celu uporządkowania prawodawstwa diecezjalnego 4 V 1986 r. zwołał II Synod Diecezji Włocławskiej, którego dokumentów, przed niespodziewaną śmiercią, nie zdołał podpisać. Podobnie jak nie doczekał się beatyfikacji męczennika II wojny światowej sufragana włocławskiego bp. Michała Kozala, w której przygotowanie włożył wiele trudu.
Włocławska katedra była przedmiotem jego szczególnej troski. Skrupulatnie przewodniczył w niej wielu uroczystościom, nie tylko tym, do których zobowiązywało biskupa diecezjalnego prawo kanoniczne.
Mobilizował kolejnych proboszczów katedralnych − ks. Jana Pawła Grajnerta (1961–1984) i ks. Józefa Arabskiego (1984–1988) do efektywnego prowadzenia prac restauracyjnych (ich efekty można oglądać do dziś) oraz wspierał je swoim autorytetem i finansowo (m.in. wprowadził specjalny podatek na potrzeby katedry). Najpierw wykonano prace restauracyjne w prezbiterium i przylegających zakrystiach. Dokończono prace adaptacyjne kaplicy Najświętszego Sakramentu, utworzonej z części zakrystii południowej, podjęte przez jego poprzednika, bp. A. Pawłowskiego. Bp Zaręba poświęcił tę kaplicę i konsekrował ołtarz 24 sierpnia 1969 r. Następnie przeprowadzono restaurację kaplic św. Marcina i św. Kazimierza oraz kapitularza, a także konserwację niektórych ruchomych obiektów zabytkowych. Osobiście zaangażował się w przeprowadzenie kosztownego przedsięwzięcia pokrycia dachów katedralnych blachą miedzianą i gromadzenia funduszy na ten cel. Nie omieszkał z każdej oficjalnej swojej wizyty w Stolicy Apostolskiej (ad limina Apostolorum) przywieźć jakiś dar dla katedry. Na 50-lecie swego kapłaństwa (1984) ofiarował katedrze kielich. W ostatnim roku jego życia rozpoczęto czasochłonne i kosztowne prace związane z konserwacją zabytkowej (z początku XX wieku) polichromii w prezbiterium i nawach.
Zmarł 22 listopada 1986 r. Obrzędy pogrzebowe były sprawowane w katedrze na tle rusztowań opinających całe prezbiterium, z racji prowadzonych właśnie prac konserwatorskich przy polichromii. Został pochowany w katedralnej krypcie biskupów włocławskich. W nawie głównej katedry znajduje się poświęcone mu epitafium (odlew w brązie, z medalionem portretowym – projekt W. Marciniaka), ufundowane w 1990 r. przez jego następcę, bp. Henryka Muszyńskiego, które przypomina, że biskup Zaręba to: „Wierny pasterz, nieustraszony obrońca Kościoła, budowniczy wielu świątyń”.
Na podstawie: Włocławski słownik biograficzny, t. 1, Włocławek 2004, s. 185–186.
W posłudze biskupiej Jana Zarębę wspomagali biskupi pomocniczy: bp Kazimierz Majdański (19 XI 1962 – 1 III 1979), późniejszy biskup szczecińsko-kamieński; bp Czesław Lewandowski (16 II 1973 – 16 VIII 2009); bp Roman Andrzejewski (14 XI 1981 – 7 VII 2003).